Przemoc finansowa / ekonomiczna - Razem Lepiej Podcast

24/04/2020

Przemoc finansowa

Przemoc finansowa polega na wykorzystywaniu pieniędzy do przejęcia kontroli nad drugą osobą. Jest subtelna, dlatego tak rzadko ją zauważamy. A nawet kiedy ją widzimy, często nie reagujemy. To błąd – przemoc ekonomiczna ma tak samo tragiczne skutki jak przemoc fizyczna; sprawia że ofiary żyją w ciągłym strachu i upokorzeniu oraz zostawia równie głębokie, choć niewidoczne rany. W dzisiejszym odcinku mówimy o tym jakie zachowania klasyfikuje się jako przemoc finansową, jak się przed nią ochronić oraz gdzie szukać pomocy jeśli staliśmy się jej ofiarą.

Listen to “#30 Przemoc finansowa – jak ją rozpoznać i się przed nią chronić?” on Spreaker.

Przemoc finansowa – gdzie szukać pomocy:

POLSKA

Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”
tel. 800 120 002, email: niebieskalinia@niebieskalinia.info, www.niebieskalinia.info
Fundacja Centrum Praw Kobiet – https://cpk.org.pl
Najbliższy Ośrodek Pomocy Społecznej
Doradztwo Prawne/Adwokat Rozwodowy
Policja – tel. 112, www.policja.pl

WIELKA BRYTANIA:
National Domestic Violence Helpline – tel. 0808 2000 247, www.nationaldahelpline.org.uk
Men’s Advice Line – tel. 0808 801 0327, www.mensadviceline.org.uk
National LGBT and Domestic Abuse Helpline – tel. 0800 999 5428, www.galop.org.uk/domesticabuse

LISTA ORGANIZACJI UDZIELAJĄCYCH WSPARCIA OFIAROM PRZEMOCY NA CAŁYM ŚWIECIE:
International Domestic Violence Resource Guide: Coronavirus Update: https://www.mysticmag.com/psychic-reading/domestic-violence-resource-guide/

Transkrypcja odcinka:

Anna jest agentką nieruchomości. Piętnaście lat temu miała dobrą pracę, robiła karierę. Planowała kupić swoje pierwsze mieszkanie. „Byłam naprawdę szczęściarą, nie miałam pojęcia, jak bardzo”. Marek, jej przyszły mąż, wydawał się być ideałem. „Był bystry, zabawny i przystojny. Mieliśmy tak wiele wspólnego, nic dziwnego że szybko się w sobie zakochaliśmy do szaleństwa”. Po ślubie Marek przejął kontrolę nad finansami. „Zaczęło się od tego, że zobowiązał się do zarządzania rachunkami i ratami za hipotekę. Na początku nie wydawało się to wielkim problemem. Jednak po pewnym czasie powiedział, że skończyły nam się pieniądze, a ja muszę przestać tak dużo wydawać.” Marek zasugerował, że powinniśmy kupić mieszanie na wynajem na jego nazwisko, aby uniknąć wysokich podatków. Wiedziałam, że to nie w porządku, ale byłby zły, że mu nie ufałam. Powtarzał, że będziemy razem na zawsze, więc nie mamy „jego pieniędzy” i „moich pieniędzy”, to wszystko były „naszymi pieniędzmi”. Teraz brzmi to głupio, ale nie chciałam go skrzywdzić, a on sprawił, że poczułam, że pieniądze są ważniejsze niż nasze małżeństwo. Więc zgodziłam się na transakcję. Marek stawał się coraz bardziej zazdrosny. Nalegał na dostęp do telefonu i komputera Anny i zaczął obsesyjnie czytać wszystkie e-maile i wiadomości. Przestała prowadzić rozmowy z kolegami i klientami-mężczyznami, a ponieważ nie miała własnych pieniędzy, rzadko widywała przyjaciół i rodzinę. „Działo się to powoli, klasyczny syndrom gotującej się żaby. Po kilku latach ustalił dla mnie budżet 200 złotych tygodniowo. Więcej potrzebowałam na benzynę! Marek miał dostęp do wszystkich moich rachunków bankowych i za każdym razem, gdy dostawałam wypłatę, przelewał pieniądze. Powiedział mi, że nie jestem dobra w zarządzaniu finansami, a to jedyny sposób na zapewnienie bezpieczeństwa finansowego. Wszystkie moje oszczędności zniknęły. Mieliśmy duży dom i wygodne samochody, ale nie mogłam kupić mojej siostrze prezentu urodzinowego”. Anna przechodziła cykle, które tak często widzimy w przemocy w rodzinie. Próbowała porozmawiać z Markiem o tym, jak trudno jest jej poradzić sobie bez pieniędzy. Rozgniewał się, oskarżał ją o niewierność. Mówił, że próbuje go wykorzystać, że po prostu stara się dla nich stworzyć dobre życie. Płakał, ponieważ jej „nieufność” go krzywdziła, a ona pocieszała go i uspokajała. Jedynym rozwiązaniem zapewniającym spokój w domu było pozwoleniem mu na sprawowanie ciągłej kontroli finansowej nad jej życiem. W ciągu następnych 10 lat kariera Anny się skończyła. „Ludzie myśleli, że nie mogą na mnie polegać, że praca mnie nie interesuje. Byłam zaniedbana; nie dotrzymywałam terminów spotkań, ponieważ nie miałam wystarczająco paliwa, aby na nie dojechać.” Towarzyska, pewna siebie, odnosząca sukcesy kobieta powoli stała się biedną samotniczką. Kiedy Anna próbowała odejść po raz pierwszy, Marek znalazł ją w ciągu zaledwie kilku godzin i ze łzami w oczach błagał, by wróciła do domu. Powiedział, że nie chce bez niej żyć i obiecał, że się zmieni. Uwierzyła mu i wróciła do domu. Wystarczył miesiąc, aby Marek wrócił do swoich przyzwyczajeń. Uciekała z domu pięć razy, zanim w końcu odeszła na dobre. Anna otrzymała pomoc od swojego banku, który zablokował Markowi możliwość przelewania pieniędzy z jej kont, ale wciąż była winna dziesiątki tysięcy za karty kredytowe i pożyczki, które zaciągnął na jej imię. Prawnik pomógł jej odzyskać część inwestycji, które Marek kupił za jej pieniądze, ale wiele z nich było ukrytych w funduszach i firmach, do których nie miała dostępu. Proces był wyczerpujący, czasochłonny i kosztowny. „W końcu się poddałam. Chciałam tylko od niego uciec i odzyskać swoje życie. Nie chciałam tracić kolejnych lat i pieniędzy na walkę w sądzie.” Anna ma teraz 40 lat. Próbuje odbudować karierę w branży nieruchomości, ponieważ jest to jedyna rzecz, którą umie robić, ale nie jest to łatwe. Nadal boi się, pokazać swoją twarz w Internecie czy na materiałach reklamowych na wypadek gdyby Marek ją znalazł. Zarabia tyle, by zapłacić czynsz, ale wie, że nie ma wystarczających środków na emeryturę. Pomimo wszystko, Anna nadal ma problem z postrzeganiem tego jako nadużycia. „Marek nigdy nie był brutalny. Nigdy nie podniósł na mnie ręki. Nigdy nawet nie groził. Nie był agresywnym mężczyzną.” Przemoc to nie tylko atak fizyczny. Przemoc jest związania z władzą. To, że Marek nie uderzył Anny, nie znaczy że nie był brutalny. Użył przemocy finansowej i emocjonalnej, aby wywierać na nią wpływ, zmuszać do działań z którymi nie czuła się dobrze. Rezultat był taki sam: Anna była przerażona, odizolowana, uwięziona w związku, w którym nie chciała być i spędziła lata próbując dojść do siebie.

“Ona – lady ogarniacz z listą rzeczy na każdą okazję. On – inżynier z pasją do klusek i motoryzacji. W marcu 2015 r. postanowiliśmy zostać parą a trzy miesiące później podjęliśmy decyzję o wspólnym wyjeździe za granicę. Od tej pory idziemy przez życie razem, uczymy się dorosłości i budujemy wspólną przyszłość. W tym podcaście opowiadamy o naszej drodze i dzielimy się lekcjami, które już odrobiliśmy. Jeżeli interesujesz się oszczędzaniem, podróżami, minimalizmem, szczęśliwym życiem w swoim tempie – zostań z nami na dłużej. Możesz nas słuchać w każdy piątek o 13.00 w swojej ulubionej aplikacji do podcastów. A także znaleźć w mediach społecznościowych – Razem Lepiej Podcast na Facebooku i na Instagramie.

S: Historia, którą przedstawiliśmy we wstępie jest prawdziwa. Zmieniliśmy jedynie kilka szczegółów oraz imiona bohaterów. Trafiliśmy na nią kilka tygodni temu i od razu coś mnie tknęło. Im więcej zacząłem czytać, im więcej zacząłem zgłębiać ten temat, tym bardziej dochodziłem do przekonania, że sam kiedyś padłem ofiarą tego typu zachowań. Na moje szczęście nie było, aż tak brzemienne w skutkach i brutalne.
J: Doświadczenia Sebastiana oraz skala problemu, a także fakt że w wielu krajach nie uznaje się jeszcze przemocy finansowej jako przestępstwa zainspirowały nas do tego, aby nagrać ten odcinek podcastu. Ponieważ uważamy, że o trudnych tematach też musimy mówić, szczególnie o takich które dotykają tak wielu osób codziennie.
S: Tym bardziej, że jest to problem o którym głośno się nie mówi.
J: Jeszcze.

Czym jest przemoc finansowa?

S: Może na samym początku wyjaśnijmy sobie czym tak naprawdę jest przemoc finansowa. Definiujemy ją jako zbiór zachowań osoby, która próbuje kontrolować dostęp innej osoby do jej finansów lub do zdolności zarabiania pieniędzy w celu zmniejszenia niezależności i uzależnienia tej osoby od siebie.
J: Przemoc ekonomiczna nierozerwalne związana jest z przemocą emocjonalną, ponieważ powoduje w ofierze uczucie upokorzenie, uczucie krzywdy, uczucie strachu, bezsilności. Często łączy się z przemocą fizyczną, ale nie zawsze.
S: Należy tutaj pamiętać, że pod tym pojęciem kryje się szereg zachowań, których celem jest kontrola i dominacja partnera, zaś pieniądz stanowi źródło władzy takiej osoby dzięki któremu może nadzorować i wymuszać na partnerze określone zachowania. Badania wykazują, że najczęściej ofiarami padają kobiety, jednak nie jest to jedyna grupa. Osoby, które profesjonalnie się zajmują pomocą ofiarom przemocy wskazują, że problem ten może dotknąć każdego.
J: Co powinno wzbudzić naszą uwagę i odpalić pierwszą czerwoną lampkę w głowie.

Przemoc finansowa – sygnały ostrzegawcze

S: Gdy prześledziliśmy różne historie i zabraliśmy w całość informacje zdobyte na różnych portalach byliśmy w stanie wyselekcjonować kilka bądź kilkanaście takich klasycznych sygnałów ostrzegawczych, czyli takich powtarzających się zachowań, które praktycznie w każdym przypadku w jakimś stopniu, w jakiejś formie wystąpiły.
J: I które powinny uruchomić u nas alarm w głowie. Pierwszym z nich jest sytuacja kiedy partner lub partnerka namawia do rezygnacji z pracy, na przykład na rzecz opiekowania się domem lub dzieckiem. Twierdzi, że twoje miejsce jest w domu, przekonuje, że pracą, którą chcesz podjąć i na której ci zależy jest poniżej twoich kwalifikacji lub płaca jest za niska: “Za mniej niż dwa tysiące na rękę nie będziesz wychodzić z domu, lepiej zajmij się domem. Zadaniem mężczyzny jest utrzymywanie domu, a kobiety dbanie o niego.”
S: Może to też objawiać się poprzez na przykład zablokowanie lub nie wyrażenie zgody na podjęcie na przykład studiów albo jakiegoś kursu albo czegoś co pozwoli osobie rozwinąć umiejętności, zdobyć lepszą pracę, lepsze wykształcenie i na przykład zarabiać więcej. Jako, że przemoc finansowa opiera się na kontroli to bardzo często agresor będzie tutaj rozliczał ze wszelkiego rodzaju wydatków. Będzie uniemożliwiał dostęp do kont bankowych oraz do wszelkiego rodzaju kont dostawców usług finansowych. Będzie na przykład uniemożliwiał zakupy nawet najpotrzebniejszych rzeczy.
J: Tak jak wydatki na benzynę w historii Anny, którą poznaliście na początku tego odcinka.
S: Może to również wiązać się z przejęciem tożsamości albo przejęciem władzy nad tożsamością osoby i w imieniu ofiary na przykład otwieranie nowych kart kredytowych czy kont bankowych czy branie pożyczek.
J: Czy zadłużanie już posiadanych kart kredytowych.
S: Może to też objawiać się w taki sposób, że agresor będzie fizycznie wyciągał pieniądze na przykład z naszego portfela czy kieszeni i wydawał te pieniądze bez naszej wiedzy i zgody.
J: Jest to zwykła kradzież.
S: Tak.
J: Przemoc ekonomiczna objawia się także tym, że nie masz głosu w czasie podejmowania decyzji finansowych i planowania domowego budżetu. Musisz zrezygnować e swoich potrzeb przyjemności, ponieważ agresor twierdzi, że was nie stać pomimo zarobków na dobrym poziomie. Nie możesz przyznać się do swoich zakupów w obawie przed kłótnią lub karą. Działa to też w drugą stronę, twój partner lub partnerka nie pracuje, nie szuka pracy i żyje na twój koszt, jest zdania, że żadna praca nie jest wystarczająco dobra lub zataja własne zarobki po to, by mógł przejmować lub mogła przejmować twoje pieniądze i wydawać je na własne potrzeby.
S: Będzie to też bardzo często wiązało się z tym, że agresor będzie ograniczał kontakt ofiary ze światem zewnętrznym. Najczęściej będzie to izolacja od przyjaciół, rodziny, bo to są rodziny, które najbliżej są z ofiarą, najlepiej ją znają, znają nawyki i przyzwyczajenia, charakter tej osoby. Więc wszelkie zmiany w zachowaniu, w sposobie bycia i życia przez te osoby najbliższe będzie najłatwiej i najszybciej widoczne. Więc należy taką osobę po prostu odizolować, żeby jakby cała sprawa się nie wydawała.
J: Prześladowca też regularnie wzbudza negatywne uczucia w swojej ofierze. Wstyd, poczucie winy, smutek, lęk.
S: Albo może doprowadzić nawet do depresji.
J: Agresor stosuje też często szantaż, w tym także szantaż emocjonalny lub groźby, aby wymusić na swojej ofierze na przykład podjęcie się jakiegoś zobowiązania finansowego. Tak jak Sebastian wcześniej wspomniał sprawca często próbuje odizolować swoją ofiarą od rodziny i bliskich. Dlatego tak istotnym jest, aby każdy z nas był uważny i był czujny kiedy na przykład wasi przyjaciele czy bliscy rozpoczynają nową relację albo kiedy się zmieniają albo kiedy osoba, którą znacie jako pogodną, roześmianą diametralnie zmienia swoje zachowanie. To na co możecie zwrócić uwagę i to co może wzbudzić wasze zaniepokojenie to to, że na przykład osoba, która do tej pory regularnie chodziła z wami na zakupy
S: Albo na przykład do restauracji czy do baru.
J: Na jakieś wypady nagle nie ma pieniędzy.
S: Pomimo tego, że na przykład dalej pracuje tam gdzie pracowała, zarabia tyle samo ile zarabiała.
J: Jej sytuacja finansowa się nie zmieniła, czyli dam tutaj przykład jeśli wasi znajomi kupili dom na kredyt albo auto na kredyt i wiadomo, że muszą tą ratę spłacać to wiecie o tym, że aktualnie są w cięższej sytuacji finansowej, tną wydatki. Natomiast jeżeli sytuacja się nie zmieniła, a nagle ta osoba nie ma pieniędzy albo prosi was o pożyczkę na rachunki na przykład, to możesz wzbudzić waszą czujność.
S: Tym bardziej na przykład w gotówce, bo mówi, że nie może dostać się do swojego konta bankowego lub nie jest w stanie wytłumaczyć dlaczego w gotówce, albo dlaczego nie posiada swojej karty do bankomatu. Takie osoby bardzo często właśnie wycofują się społecznie i ich zachowanie diametralnie się zmienia. Najczęściej tak jak wyczytywałem w kilku artykułach napisanych przez psychologów wiąże się to z poczuciem wstydu i zażenowania ofiary po prostu zaistniałą sytuacją. Osoby te po prostu same przed sobą się wstydzą i wolą się wycofać z życia społecznego, z życia towarzyskiego tylko po to, aby nie przyznać, że stały się ofiarami przemocy.

Przemoc finansowa nigdy nie jest winą ofiary!

J: I to co chcemy, żeby bardzo wybrzmiało w tym podcaście to to, że ofiary nie mają czego się wstydzić, to ich prześladowcy i ich partnerzy, którzy stosują przemoc powinni się wstydzić, to oni powinni być napiętnowani. Jeśli słucha ktoś, kto w swoim związku widzi takie zachowania to przede wszystkim na końcu tego podcastu znajdziecie informacje o tym, gdzie szukać pomocy, ale chcemy też żebyście wiedzieli, że nie jesteście sami i że wstyd nie powinien was powstrzymać przed tym, żeby szukać pomocy i żeby wyrwać się z tej sytuacji w której się znaleźliście. To nie jest wina ofiara. To nigdy nie jest wina ofiary.
S: Zawsze pełną odpowiedzialność za stosowanie przemocy ponosi sprawca i to trzeba jasno i klarownie mówić, głośno. Dlatego, żeby ktoś kto jest ofiarą tego typu zachowań miał siłę i odwagę do tego, żeby szukać pomocy. Jest sporo osób i instytucji, którego typu pomoc oferują.

Przemoc ekonomiczna – gdzie szukać pomocy?

J: Co możemy zrobić jako rodzina i przyjaciele, którzy widzą takie alarmujące sygnały? Myślę, że pierwszym krokiem, który nie jest inwazyjny, jest po prostu odciągnięcie tej osoby gdzieś na bok i w cztery oczy powiedzenie jej: “Widzę, że coś jest nie tak, jeżeli potrzebujesz mojej pomocy jestem zawsze dla ciebie,” Tak żeby dać tej osobie wsparcie i żeby ośmielić ją do tego, żeby rozpoczęła walkę o swoje życie. Drugą rzeczą jest to, że jeżeli jesteście w takiej sytuacji i możecie to spróbujcie na przykład zaoferować pomoc finansową albo bezpieczne schronienie dla osoby, która będzie musiała z takiej relacji wyrwać.
S: Bardzo ważny jest tutaj podkreślenie tego, że jeżeli ktokolwiek z nas jest świadkiem tego typu przemocy i zastanawia się nad tym czy powinien, powinna czy nie powinien, nie powinna, zgłosić gdzieś to albo coś z tym zrobić, to odpowiedź na to pytanie jest tylko i wyłącznie zawsze jedna, tak. Należy takie przypadki zgłaszać, należy coś z tym zrobić. Jeżeli wy sami nie wiecie jak się zachować , co zrobić zawsze można zwrócić się do instytucji, o której będziemy mówić później i tak profesjonaliści udzielą odpowiedniej rady w zależności od konkretnej sytuacji, bo każda sytuacja będzie inna i będzie wymagała indywidualnego podejścia, a ludzie którzy się zajmują tym profesjonalnie będą po prostu najlepiej wiedzieć co zrobić i jak zrobić i kiedy zrobić.
J: Nie możemy pozwolić na to, żeby krzywdzono naszych bliskich, naszych przyjaciół. Dlatego bardzo istotnym jest wyrażenie sprzeciwu wobec każdej sytuacji przemocowej, nawet w jakichś takich towarzyskich sytuacjach podczas posiadówki u znajomych albo na wspólnym wyjściu. Jeżeli głośno zaprotestujecie dacie tej ofierze też poczucie, że to co się dzieje w jej związku, w jej relacji jest nie ok. Utwierdzicie ją w tym przekonaniu.
S: A sprawcy tak naprawdę dacie też do zrozumienia, że jego czy jej zachowanie też nie jest właściwe.
J: I odbierzecie tym samym jej lub jemu pewność siebie.

Przemoc finansowa a krzywdzące przekonania i mity

S: Bardzo często zdarza się też tak, że uważamy, że w sprawy rodzinne albo w sprawy naszych przyjaciół lepiej się nie mieszać, lepiej to zostawić im, wiadomo brudy pierze się w domu i tak dalej. To nie jest do końca tak. Są sprawy, które faktycznie nie powinniśmy się mieszać w życie innych osób, ale coś takiego jak przemoc jest to czyn karalny i nie możemy pozostać bierni.
J: Warto tutaj zachować czujność i jednak zwrócić uwagę na negatywne zachowania.
S: Tak, ponieważ w ogóle w około przemocy narosło strasznie dużo różnego rodzaju mitów. Właśnie jednym z nich jest to, że w sprawy rodzinne się nie należy mieszać albo, że formą przemocy jest tylko przemoc fizyczna, bicie kogoś, a badania pokazują, że czasami ofiary przemocy emocjonalnej, a przemoc finansowa jest formą przemocy emocjonalnej pozostawiają czasami głębsze i dużo poważniejsze rany na psychice człowieka niż po prostu siniaki na skórze i często te osoby do końca życia nie radzą sobie w pewnych kwestiach.
J: Lub powielają wzorce, których się wcześniej nauczyły. Kolejnym mitem jest to, że przemoc dotyczy tylko rodzin patologicznych i ten mit chcemy obalić, ponieważ zarówno przemoc fizyczna i jak przemoc emocjonalna w tym przemoc finansowa dotyka osoby tak naprawdę bez względu na ich płeć, wykształcenie, status społeczny. Przemoc finansowa nie dotyczy tylko partnerów czy małżonków, ponieważ często spotykamy się z przemocą finansową w relacji rodzic – dziecko.
S: Albo może to być nawet pracodawca – pracownik. Także to może się naprawdę objawiać na różnego rodzaju płaszczyznach. Bardzo często powielanym mitem jest również to, że przemoc wynika z uzależnień, na przykład z uzależnienia alkoholowego partnera czy partnerki. Badania pokazują, że w przypadku alkoholu jedynie 50 % osób, które przestały pić, przestały również stosować jakiekolwiek formy przemocy wobec swoich współdomowników. Także jest to też kolejny mit.
J: Funkcjonuje również mit, że ofiara jest sama sobie winna. Jak często słyszymy nic dziwnego, że od niej odszedł skoro ona jest taka zaniedbana. Prawda jest taka, że często to widzimy na zewnątrz to jest tylko fragment. Nie znamy dokładnie cały sytuacji i takie powielane w społeczeństwie mity tylko stygmatyzują i tylko sprawiają, że te ofiary nie mają odwagi i nie mają pewności i nie czują się na tyle bezpiecznie, żeby poszukać dla siebie ratunku.
S: Ostatni mitem z którym chcieliśmy tutaj rozprawić jest to, że jeżeli przemoc dotyka tylko osoby dorosłej w domu i jest przeciwko nim wymierzona, a nie przeciwko dzieciom to dzieci nie doznają żadnej krzywdy. Również przeczytałem publikację pewnego psychologa, który tłumaczył, że dzieci które są jedynie obserwatorami przemocy w domu są tak naprawdę również poszkodowane i są również ofiarami tej przemocy. Będzie się to odbijać na ich zdrowiu psychicznym oraz przekaże bardzo niewłaściwe wzorce zachowań oraz relacji między ludzkich. Będzie uczyło tego, że jeżeli coś się chce w życiu osiągnąć to trzeba stworzyć relacje typu oprawca ofiara i trzeba się postawić w roli oprawcy, ponieważ jest to pozycja dominująca, która uzyskuje to chce.

Przemoc finansowa a prawo

S: Chcieliśmy jeszcze pokrótce omówić jak wygląda stosunek prawny do tematu finansowej przemocy w Polsce i Wielkiej Brytanii, ponieważ niestety są to dwa różne światy. W Polsce na dzień dzisiejszy nie ma żadnego prawa, które sankcjonowało przemoc finansową jako rodzaj przemocy i jako przestępstwo.
J: Żaden z przepisów nie zawiera jej definicji, ani nie odwołuje się do niej. Często adwokaci odradzają ofiarom poruszanie kwestii pieniędzy, ponieważ mówią, że może to zostać odebrane negatywnie przez sąd, że mogą zostać oskarżone o bycie materialistą lub materialistką.
S: Na szczęście pomimo tego, że jest źle to sytuacja się poprawia i są organizacje między innymi Centrum Praw Kobiet, które postulują o to, aby włączyć przemoc ekonomiczną do artykułów kodeksu karnego traktujących o przemocy fizycznej lub psychicznej. Światełkiem w tunelu jest to, że są organizacje i są ludzie, którzy już rozpoznali ten problem, są jego świadomi, są świadomi ofiar tego typu przemocy i działają na rzecz tego, aby prawo chroniło swoich obywateli przed skutkami tego typu zachowań.
J: Myślę natomiast, że bardzo ważna jest świadomość społeczna problemu i tego, że my jako społeczeństwo będziemy rozpoznawać przemoc finansową jako przestępstwo, jako problem i jako zagadnienie, które musimy zostać wpisane w kodeksie karnym, ponieważ bez tej zmiany, zmiany w prawie mogą być odwlekane w nieskończoność.
S: Na początku 2020 roku prawo brytyjskie uznało przemoc finansową jako rodzaj przemocy domowej i postawiło znak równość pomiędzy przemocą ekonomiczną a innymi formami przemocy. Grozi w Anglii do 5 lat pozbawienia wolności za tego typu czyn karalny. Dobrą wiadomość jest również to, że banki oraz inne instytucje finansowe są jak najbardziej świadome tego typu zjawiska i mają już wdrożone procedury tego jak pomagać swoim klientom w przypadku zaistnienia takiej sytuacji. Jest to bardzo pozytywny impuls do tego, żeby podnosić naszą świadomość społeczną oraz pomagać ofiarom przemocy. Chcieliśmy teraz przedstawić miejsca gdzie możecie znaleźć informacje oraz uzyskać pomoc w przypadku bycia ofiarą lub bycia świadkiem stosowania przemocy względem kogoś. W Polsce najlepszym miejscem do tego jest ogólnopolskie pogotowie dla ofiar przemocy w rodzinie niebieska linia, jest to numer telefonu 800120002 lub adres email niebieskalinia@niebieskalinia.info. Wszelkie linki oczywiście zamieścimy w opisie tego odcinka. Można też szukać pomocy w doradztwie prawnym lub u adwokatów. Tutaj najlepiej chyba sprawdzą się adwokaci specjalizujący się w sprawach rozwodowych, gdyż tego typu zachowania najczęściej wiążą się właśnie z rozwodami i to oni będą mieli największe doświadczenie i znajomość prawną tego zagadnienia. W sytuacjach rzeczywiście absolutnie krytycznych należy po prostu zadzwonić na policję i zgłosić popełnienie przestępstwa. To co też rzuciło mi się w oczy podczas czytania różnych artykułów to to, że wszędzie tam gdzie były jakiś akapit traktujący o tym czy warto zgłaszać problem przemocy będąc świadkiem to, że jeżeli problem zostanie zgłoszony odpowiednio szybko i odpowiednie służby zajmą się tym tematem to można dzięki temu uniknąć późniejszych dużo większych tragedii nawet albo zakończyć eskalacje problemu. Pamiętajcie też, że jeżeli byście na przykład porozmawiali z osobą, która jest ofiarą to ona może nawet się wzbraniać przed jakąkolwiek próbą zgłoszenia tego problemu do odpowiednich służb, ponieważ tak jak wspomniałem wcześniej ta osoba może się tak bardzo wstydzić swojej sytuacji, swojego życia i tego w jakiej sytuacji się znalazła, że będzie wręcz bronić swojego oprawcę tylko po to, żeby historia nie wyszła na jaw. Należy też pamiętać, że to jest zawsze bardzo złożony wielowątkowy wielopoziomowy problem i my jako zwyczajni obywatele często nie mamy wiedzy i doświadczenia do tego, żeby sobie z tym poradzić dlatego pamiętajcie, że są odpowiednie służby, które się tym zajmują i to im należy jak najszybciej zgłosić tego typu problem.
J: W Wielkiej Brytanii więcej informacji na temat przemocy ekonomicznej znajdziecie na stronach internetowych National Domestic Violence Helpline. Mężczyźni, którzy szukają pomocy nie tylko w kwestii przemocy ekonomicznej mogą uzyskać dodatkowe informacje na stronie Men’s Advice Line. Wsparcie dla osób LGBT+ zapewnia fundacja Galop i znajdziecie informacje na stronie http://www.galop.org.uk/domesticabuse/ . Oczywiście wszystkie linki, odnośniki, numerów telefonów i informacje znajdziecie zapisane na naszej stronie internetowej.

Jak się chronić przed przemocą finansową?

J: W przygotowaniach do tego odcinka odbyliśmy także całą rozmowę na temat jak uchronić się przed staniem się ofiarą przemocy ekonomicznej, a także jeżeli widzimy pierwsze sygnały od naszego partnera lub partnerki, że być może będzie chciał przejąć finansową kontrolę nad naszymi pieniędzmi. Pierwszą taką rzeczą, która wydaje się być niezbędna jest to, żeby obie osoby w relacji zajmowały się finansami. Nie musi to być relacja 50 na 50, ale obie osoby muszą mieć pojecie o tym jak wydajecie pieniądze, na co wydajecie pieniądze, muszą mieć prawo głosu co do wydatków, co do planowania tych wydatków, co do oszczędności, muszą też obie osoby mieć dostęp do pieniędzy, one mogą być na waszych różnych kontach, na wasze pojedyncze nazwiska. Natomiast jeśli są to wasze wspólne pieniądze to musicie mieć także dostęp do tego konta jako współwłaściciel lub poprzez akt notarialny, który wam taki dostęp daje.
S: Albo po prostu mieć wspólne konto w banku na którym trzymacie wspólne pieniądze. Warto też tutaj pamiętać, żeby dla takich celów ochronnych pomimo posiadania konta wspólnego nawet pomiędzy małżonkami mieć swoje prywatne konta tylko na swoje nazwiska na które będzie wpłacana wasza pensja.
J: Tak, aby nie zdarzyła się sytuacja w której wasz partner ma dostęp do waszego konta, do waszej wypłaty, a wy jesteście na przykład w konflikcie podczas rozwodu czy w jakiejkolwiek innej życiowej okoliczności..
S: Dobrze jest mieć swoją pracę, swoje przychody, swoje pieniądze nawet będąc w związku, będąc w małżeństwie mieć właśnie kupkę, która nazywa się moje pieniądze, kupka która się nazywa Twoja pieniądze i kupka, która nazywa się nasze pieniądze po to, żeby tą niezależność i wolność w taki sposób honorować. Jak w każdym związku dobrze jest wspólnie prowadzić budżet, wspólnie dyskutować o decyzjach finansowych i wspólnie te decyzje podejmować. Bardzo ważnym punktem jest to, żeby umieć powiedzieć nie. Odnosi się to też do tego co wspomnieliśmy w jednym z naszych poprzednich odcinków o szczęśliwych związkach, że to może być jeden z takich momentów jeżeli zorientujecie się, że ktoś próbują przejąć kontrolę finansową i emocjonalną nas waszym życiem to jak najszybciej wyplątać się z takiej relacji, bo długofalowe skutki zarówno finansowe jak i emocjonalne dla was jako potencjalnej ofiary mogą być druzgocące, więc czasami lepiej zawinąć manatki teraz póki jest jeszcze czas niż później po wielu latach żałować, że się tego nie zrobiło.
J: Przed ślubem warto spisać intercyzę, a jeżeli nie planujecie ślubu ale jako para macie wspólny budżet to udać się do radcy prawnego, do adwokata i spisać odpowiednią umowę, która jasno określa co się zdarzy, że jeśli kiedyś się rozstaniecie. Wydaje mi się, że lepiej ustalać takie rzeczy kiedy jesteście zakochani i szczęśliwi i wszystko jest dobrze i każdy z was ma dobrą wolę niż w złości czy w innych negatywnych uczuciach związanych z rozstaniem. Świetny odcinek o rozdzielności majątkowej i intercyzie nagrał Radek Budnicki w swoim podcaście Po ludzku o pieniądzach, jest to odcinek 26 rozmowa z Łukaszem Martyńcem, nazywa się “Kiedy warto podpisać intercyzę.” Omawiają tam różne przykłady i bardzo drobiazgowo analizują całą sytuację związaną z podpisywaniem intercyzy i do tego odcinka was odsyłam po dodatkowe informacje.
S: Już na sam koniec chcieliśmy tylko powiedzieć, że warto ze sobą rozmawiać w związkach, w relacjach nawet jeżeli jest to relacja typu rodzic-dziecko, dziecko-rodzic, partnerka-partner, mąż-żona, żona – mąż czy pracodawca – pracownik i jeżeli dzieje się coś co krzywdzi was emocjonalnie co sprawia, że czujecie się źle to macie prawo powiedzieć drugiej osobie, że hej to co robisz sprawia, że źle się z tym czuje, czy możemy coś z tym zrobić. Bardzo wiele problemów da się uniknąć po prostu poprzez rozmowę. Jeżeli zdarzyłoby się, że te trafimy na jakiegoś sadystę, oprawcę i ktoś po prostu powie nie i nie wykaże się żadną empatią to też będzie sygnał ostrzegawczy dla was żeby po prostu zwiewać gdzie pieprz rośnie.
J: To jest wielka czerwona flaga i takie ijo ijo w mózgu powinno się włączać i nie wolno go ignorować. Już abstrahując od przemocy fizycznej i emocjonalnej to jeżeli cokolwiek co wasz partner lub potencjalny partner robi i to powoduje, że w naszym mózgu zapala się takie ijo ijo to jest ten moment żeby uciekać.
S: Na naszej stronie internetowej znajdziecie listę różnych sytuacji, które świadczą o przemocy ekonomicznej. Pomoże wam ona lepiej zrozumieć jakie zachowania są określane jej mianem. Jeżeli jesteś ofiarą przemocy ekonomicznej zacznij od rozmowy z partnerem, opowiedz jak się czujesz, na czym polega problem i poproś o terapie u psychologa. Przemoc ekonomiczna jest subtelna stąd trudno ją zauważyć, a jeszcze trudniej udowodnić. Zbieraj dowody, mów o swojej sytuacji, w sądzie bezcenne będą zeznania świadków, nagrania, smsy, a jeśli dojdzie do przemocy fizycznej obdukcja lekarska, zeznania wezwana na miejsce policjanta lub niebieska karta. Mam nadzieję, że ten odcinek nigdy wam się nie przyda, ani wam ani nam ani waszej rodzinie czy przyjaciołom, że nikt nigdy z tej wiedzy nie będzie musiał korzystać. Naprawdę żywię bardzo głęboką nadzieję na to, ale znam trochę życie i wiem jaka jest rzeczywistość i wiem, że tego typu rzeczy dzieją się codziennie na całym świecie dlatego bardzo prosimy was o to, abyście ten materiał udostępniali na swoich social mediach, mówili o tym swojej rodzinie lub przyjaciołom, ponieważ uważamy, że jest to bardzo ważny temat społecznie o
którym należy mówić, należy podnosić świadomość społeczną. Tym bardziej, że jak sami mogliście usłyszeć podejście w Polsce, a w Wielkiej Brytanii jest diametralnie różne.
J: Jak zawsze serdecznie prosimy was o pozostawienie pozytywnych opinii w waszych ulubionych aplikacjach do podcastów, które pozwalają nam dotrzeć do nowych odbiorców. Dziękujemy, że byliście z nami. Dobrego piąteczku.
S: Cześć.